Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) introduceert in het bedrijfsleven een morele houding ten opzichte van mens en milieu. Volgens critici is deze morele houding ongewenst, omdat het ziekmakend is voor het bedrijf. Klopt deze kritiek?
In Just Business stelt Sternberg dat het stakeholder concept onverantwoord is. Hiermee bedoelt zij dat elk bedrijf dat dit concept toepast, zijn belangrijkste doel mist. Wat is dan het belangrijkste doel van een bedrijf? Volgens Sternberg is dit het realiseren van lange-termijn waarde voor de eigenaar van het bedrijf. Laten we nu eens aannemen, dat dit eigenbelang inderdaad het belangrijkste doel is van het bedrijf. Dan zou je inderdaad kunnen stellen dat een bedrijf, dat de belangen van een stakeholder gelijk gewicht meegeeft, die lange-termijn waarde voor de eigenaar niet haalt. Het bedrijf moet dan concessies doen en de eigenaar gelijk stellen aan andere betrokkenen. Sternberg brengt met deze kritiek een belangrijk punt onder de aandacht. Een bedrijf is geen overheidsinstelling. Zodra een bedrijf zichzelf dwingt alle belangen van stakeholders, inclusief zijn eigen belang, gelijk te wegen, dan verdwijnt het onderscheid tussen overheid en bedrijfsleven. De overheid is gebaseerd op het principe van gelijkheid, het bedrijfsleven is gebaseerd op het principe van verscheidenheid. Het bedrijf mag en moet onderscheid maken tussen belangen van stakeholders en mag zelf bepalen hoe belangrijk hij deze belangen vindt. Wil dit dan ook zeggen dat hij helemaal geen rekening met de belangen van stakeholders hoeft te houden, iets wat Sternberg claimt?
Dit gaat nu ook weer te ver. Om Sternberg zelf hierbij aan te halen: een bedrijf is een eigendom van een eigenaar. Het hebben van eigendom is geen vrijbrief voor die eigenaar. Volgens de eigendomstheorie zit er een morele beperking in het toepassen van een eigendom. Dat is de plicht anderen niet te schaden. Dat betekent dat een stakeholder het recht heeft om beperkingen aan een bedrijf op te leggen, zodra hem schade wordt berokkend. Het stakeholder concept is dan niet een onverantwoord maar juist een verantwoord concept. Pas als het stakeholder concept het principe van gelijkheid aan het bedrijfsleven opdringt, is het onverantwoord.
Maar nu het doel van elk bedrijf. Klopt het inderdaad dat het doel van elk bedrijf de lange-termijn waarde van de eigenaar is? Dat roept vragen op wat het doel van dit doel is. Het doel rechtvaardigt de middelen, maar wat rechtvaardigt het doel? Het stakeholder concept maakt duidelijk, dat nu juist deze vraag beantwoord moet worden. Niet alleen de eigenaar van het bedrijf van het bedrijf rechtvaardigt het doel van het bedrijf, de samenleving speelt hierbij ook een rol. En dan verschuift de vraag van het doel. Het doel rechtvaardigt de middelen, maar wie rechtvaardigt het doel?
Zie http://www.creathos.nl/nl/content/publicaties 'The end jusitfies the means but what justifies the end?' voor een filosofische verdieping
Geen opmerkingen:
Een reactie posten